sprawy społeczne oraz zdrowie
REALIZOWANE PROGRAMY Związane z POMOCĄ SPOŁECZNĄ I ZDROWIEM
Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Gminy Kozy. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kozy na lata 2016-2026;
Gminny Program Wspierania Rodziny dla Gminy Kozy na lata 2022-2024;
Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Kozy na lata 2021-2024;
Gminny program osłonowy w zakresie dożywiania na lata 2019-2023;
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Kozy na lata 2022 - 2026;
Gminny program polityki zdrowotnej w zakresie przeciwdziałania zakażeniom meningokokowym w Kozach;
Gminny program polityki zdrowotnej w zakresie profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Kozach.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Wartość zrealizowanych wydatków w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny:
19 910 592 zł
-8,67%
w stosunku do roku 2021
-8,67%
w stosunku do roku 2021
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2022 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Kozy związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że w odniesieniu do 2021 r. znacząco zmalał poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”). Dla porównania warto wskazać, że w 2021 r. na ten cel wydatkowano 15,6 mln zł, podczas gdy w 2022 r. wydatki te wyniosły 6,4 mln zł. W 2022 r. zadanie to zostało przekazane do realizacji ZUS. GOPS kontynuował wypłaty przyznanych już świadczeń do końca okresu, na jaki zostały przyznane, czyli do końca maja 2022 r.
W 2022 r. znaczący wpływ na poziom wydatków miała pomoc obywatelom Ukrainy oraz wypłata dodatków dla gospodarstw domowych, węglowych i osłonowych.
15 570 650 zł
Wartość wypłaconych świadczeń społecznych
1 275 620 zł
Wydatki na bieżące utrzymanie GOPS
92 147 zł
Wartość zadań związanych
z usługami opiekuńczymi
Świadczenia wsparcia materialnego w 2022 r.
Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2022 r.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku osłonowym, węglowym.
W 2022 r. wykonywanie najistotniejszych działań w zakresie pomocy społecznej można było pogrupować według pięciu obszarów:
systemu finansowego wsparcia rodzin;
pomocy w długotrwałej lub ciężkiej chorobie;
likwidacji barier funkcjonalnych dla osób niepełnosprawnych;
ograniczaniu skutków bezrobocia;
przeciwdziałaniu uzależnieniom.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Gminie Kozy w 2022 r. były długotrwała lub ciężka choroba, niepełnosprawność oraz ubóstwo. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony GOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej, choć zauważalny jest spadek rodzin potrzebujących wsparcia w 2022 r.
W 2022 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 87 rodzin, a niepieniężnymi 37 rodzin. Pracę socjalną świadczono wobec 201 rodzin.
Gminny OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ
Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
W trakcie 2022 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki ze źródeł zewnętrznych w ramach ogłaszanych konkursów i programów tj. "Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023", "Opieka wytchnieniowa", czy "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, takie jak "Aktywna integracja w Gminie Kozy" oraz Projekt „Klub Seniora w Gminie Kozy”.
wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2022 r.
dodatek osłonowy
Dodatek osłonowy był świadczeniem pieniężnym, którego celem było zrekompensowanie rosnących cen nośników energii (gaz, prąd) oraz produktów żywnościowych, w ramach tarczy antyinflacyjnej. Wysokość dodatku uzależniono od ilości osób w rodzinie oraz kryterium dochodowego.
Rozpatrzono 1.146 wniosków.
dodatek węglowy
Dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w wysokości 3.000 zł skierowane do gospodarstw domowych, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania był kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi. Przy wypłacie świadczenia nie obowiązywało kryterium dochodowe.
Rozpatrzono pozytywnie 1.375 wniosków.
Dodatek na inne źródła ciepła
Dofinansowanie na inne niż węglowe źródła ogrzewania. Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła dał możliwość dofinansowania zakupu pelletu drzewnego, drewna kawałkowego i innych rodzajów biomasy oraz gazu skroplonego LPG lub oleju opałowego.
Rozpatrzono pozytywnie 244 wnioski.
Posiłek w szkole i w domu
Wsparcie dla mieszkańców Gminy Kozy polegało na zapewnieniu jednego gorącego posiłku dziennie uczniom oraz osobom niemogącym go przygotować we własnym zakresie ze względu na wiek, chorobę, niepełnosprawność, brak środków finansowych czy warunków do przygotowania posiłku.
Z tej formy pomocy skorzystały 54 rodziny - 108 osób. Wydatkowano na zasiłki celowe kwotę 137.810 zł. Na dożywianie dzieci w formie obiadów w szkołach, przedszkolach, żłobkach, ośrodkach szkolnych w ramach ww. programu Ośrodek opłacił posiłki dla 15 dzieci na łączną kwotę 3.348 zł.
Ogólny koszt programu wyniósł 141.158 zł .
pomoc żywnościowa
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kozach, przy współpracy ze Śląskim Bankiem Żywności w Chorzowie, realizował Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014-2020 Podprogram 2021, współfinansowany z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD).
W ramach Programu osoby najbardziej potrzebujące mogły skorzystać ze wsparcia w postaci żywności wydawanej w formie paczek.
Pomocą objęto 146 mieszkańców gminy Kozy. W okresie od stycznia do października 2022 r. łącznie przekazano 3.945,02 kg żywności. Łącznie przekazano 584 paczki.
Oprócz żywności w Podprogramie 2021, w miesiącu czerwcu 2022 r., beneficjenci mogli uczestniczyć w bezpłatnych warsztatach edukacyjnych, żywieniowo – dietetycznych, które odbyły się w siedzibie Ośrodka.
Gmina pokrywała koszty transportu żywności z Banku Żywności w Chorzowie.
Opieka wytchnieniowa
Głównym założeniem Programu było odciążenie i wsparcie członków rodzin lub opiekunów w codziennych obowiązkach lub czasowego zastępstwa w sprawowaniu opieki nad osobą niepełnosprawną. Dzięki temu wsparciu, opiekunom osób niepełnosprawnych została zapewniona możliwość załatwienia niezbędnych spraw, regeneracji, kontaktów społecznych, czy po prostu odpoczynku.
Usługi opieki wytchnieniowej świadczone były w ramach:
pobytu dziennego w miejscu zamieszkania osoby z niepełnosprawnością,
oraz pobytu całodobowego w placówce.
W 2022 r. w ramach pobytu dziennego zrealizowano 3.226,50 godzin usług opieki wytchnieniowej dla 15 niepełnosprawnych mieszkańców gminy, w tym 9 dzieci.
Dodatkowo 11 opiekunów skorzystało z usług opieki wytchnieniowej w formie pobytu całodobowego dla 10 osób niepełnosprawnych (jedna osoba miała dwóch opiekunów). Pobyt całodobowy realizowany był w formie turnusu 7- dniowego.
Na realizację programu łącznie wykorzystano 173.291,99 zł.
Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej
W 2022 r. Ośrodek Pomocy Społecznej kontynuował realizację programu "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej" - edycja 2022 finansowany ze środków Funduszu Solidarnościowego. Dzięki pozyskaniu wsparcia finansowego w zakresie świadczenia usług asystenckich, w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym, pracownicy Ośrodka Pomocy Społecznej mogli zapewnić osobom niepełnosprawnym dedykowaną opiekę. Umożliwiono zaangażowanie osób niepełnosprawnych w wydarzenia społeczne, kulturalne, rozrywkowe, sportowe itp.
W 2022 r. wsparciem asystenta osobistego zostało objętych 22 niepełnosprawnych mieszkańców gminy. Wsparcie było realizowane przez 8 asystentów. Na pomoc przeznaczono łącznie 3.935 godzin usług asystenckich. GOPS Kozy na realizację programu wykorzystał 169.656,78 zł dotacji.
Aktywna integracja w Gminie Kozy
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kozach w okresie od stycznia 2022 roku do grudnia 2022 roku realizował projekt unijny pod nazwą „Aktywna integracja w Gminie Kozy”. Głównym celem projektu jest wdrażanie programów aktywnej integracji w oparciu o kompleksowe działania, których zastosowanie prowadzić będzie do zwiększenia zdolności do zatrudnienia oraz integracji społeczno–zawodowej osób i grup doświadczających wykluczenia społecznego.
Do projektu zrekrutowano 30 osób będących mieszkańcami Gminy Kozy, bez ograniczenia wiekowego (6 mężczyzn i 24 kobiety).
Osoby zakwalifikowane do projektu zostały objęte różnego rodzaju formami wsparcia. Uczestnicy i uczestniczki projektu mieli możliwość korzystania z indywidualnych konsultacji z psychologiem. W ramach działań integracyjnych przeprowadzono warsztaty z treningu umiejętności społecznych.
Od maja 2022 roku zaoferowano beneficjentom projektu zajęcia z arteterapii i edukacji dla zdrowia. W trakcie tych zajęć uczestnicy i uczestniczki projektu mogli kreatywnie spędzić czas, wykorzystując różne techniki plastyczne przy tworzeniu rękodzielniczych prac. Z kolei na spotkaniach z edukacji dla zdrowia omawiano szeroko rozumianą tematykę profilaktyki zdrowia, zabiegów medycznych, ziołolecznictwa.
Prowadzono także działania społeczno-kulturowe, takie jak: wyjazd do Ogrodów Kapias, wyjścia do teatru, wycieczkę do Apilandii i Kopalni Guido w Zabrzu.
Spośród 30 osób zrekrutowanych do projektu, 9 uczestników zakończyło udział w projekcie, z czego 7 osób podjęło pracę, a 2 osoby zostały objęte indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego w Centrum Integracji Społecznej w Kozach.
Klub seniora
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kozach od 2021 r. realizuje projekt "Klub Seniora w Gminie Kozy". Liderem projektu jest Spółdzielnia Socjalna "Kino Marzenie", partnerem Gmina Kozy, a w jej imieniu realizatorem jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kozach.
Celem głównym projektu jest wzrost dostępności i jakości usług społecznych zapobiegających, ubóstwu i wykluczeniu społecznemu osób oraz grup doświadczających wykluczenia społecznego w okresie od roku 2021 do połowy 2023 r., ze szczególnym uwzględnieniem osób niepełnosprawnych, osób biernych zawodowo w wieku 60+ - w oparciu o indywidualnie dobrane formy wsparcia.
Klub Seniora mieści się w budynku obok Spółdzielni Socjalnej "Kino Marzenie" przy ul. Bielskiej 11. Seniorzy oraz seniorki są przywożeni do Klubu specjalistycznym transportem dostosowanym do osób niepełnosprawnych. W ramach udziału w projekcie można skorzystać z wielu form wsparcia m. in.: z konsultacji lekarskich, rehabilitacyjnych, dietetycznych, wsparcia psychologicznego, cyklicznych spotkań z przedstawicielami policji, straży pożarnej, dziećmi i młodzieżą z pobliskich przedszkoli i szkół oraz z zajęć indywidualnie dobranych do potrzeb i oczekiwań seniorów i seniorek. Ponadto w trakcie spotkań w Klubie uczestnicy oraz uczestniczki projektu mogą skorzystać z ciepłego posiłku.
Od 2021 r. zrekrutowano już 62 seniorek i seniorów oraz 45 opiekunów i opiekunek.
Placówka wsparcia dziennego
Przez cały 2022 r., w budynku przy ulicy Krakowskiej 9a, prowadzone były zajęcia Placówki Wsparcia Dziennego. Placówka była otwarta od 7.00 do 16.00, od poniedziałku do piątku i obejmowała opieką 66 wychowanków w wieku od 7 do 11 lat.
Głównym celem pracy placówki było zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa, akceptacji, podniesienia poczucia własnej wartości, zaistnienia w grupie, także udzielanie pomocy w nauce i zagospodarowanie czasu wolnego poprzez terapię zajęciową.
W ramach realizacji programu duży nacisk kładziono na zajęcia grupowe takie jak zajęcia z pedagogiki zabawy służące rozładowaniu emocji, uczące współpracy i udzielania sobie wsparcia, zajęcia z elementami psychodramy, zajęcia plastyczno-techniczne również z uwzględnieniem treści terapeutycznych np.: diagnoza środowiska rodzinnego dziecka poprzez rysunek, zajęcia sportowe, kulinarne. Placówka starała się poprzez różnorodne formy zajęć sprzyjać rozwojowi dzieci i młodzieży oraz starała się zaspakajać ich potrzeby psychiczne. Od stycznia do grudnia odbyło się wiele wycieczek i wydarzeń oraz warsztatów, wśród których warto wskazać na:
odwiedziny Planetarium w Chorzowie,
wyjazdy m.in. do Energylandii w Zatorze czy Kopalni Srebra i Sztolni Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach,
wycieczki piesze, pikniki,
zajęcia sportowe, kulinarne, muzyczne oraz plastyczno-techniczne.
Szczegółowe dane dotyczące udzielanej pomocy, zostały przedstawione w sprawozdaniu z działalności Placówki Wsparcia Dziennego w okresie od 01.01.2022 do 31.12.2022 r.
wsparcie dla ukrainy
POMOC OBYWATELOM UKRAINY
Zgodnie z ustawą Środki z Funduszu Pomocy były przeznaczane na następujące zadania:
Wypłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł + obsługa tego zadania,
Bezpłatną pomoc psychologiczną,
Świadczenia rodzinne,
Dodatkowe zadania oświatowe związane z edukacją dzieci z Ukrainy,
Świadczenie pieniężne w wysokości 40 zł/ doba na osobę za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia +,
Obsługa wniosków,
Nadanie numeru PESEL,
Zdjęcia do numeru PESEL,
Potwierdzenie tożsamości.
wykaz działań podjętych przez Gminę w celu realizacji wsparcia dla obywateli Ukrainy
Na realizację świadczeń pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa łącznie wydatkowano 106.371,00 zł , w tym:
jednorazowy dodatek w wysokości 300 zł – 89 046,00 zł wraz z kosztami obsługi,
świadczenia rodzinne – 7.725,00 zł,
pomoc psychologiczna – 9.600,00 zł.
Jednorazowe świadczenie w kwocie 300 zł
Wypłacono świadczenia dla 291 obywateli Ukrainy na kwotę 87.300,00 zł.
Zasiłki rodzinne dla obywateli Ukrainy
Obywatele Ukrainy ze statusem UKR mogli ubiegać się o świadczenia rodzinne w oparciu o przepis art. 26 ust. pkt 1 ustawy z 12.03.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w okresie 18 miesięcy licząc od 24.02.2022 r. Do GOPS w sprawie świadczeń rodzinnych zgłosiło się 9 rodzin, a świadczenia w 2022 r. zostały przyznane dla 6 rodzin.
Zapewnienie bezpłatnej pomocy psychologicznej obywatelom Ukrainy
W okresie od 19 kwietnia 2022 r. do 24 września 2022 r. w Gminie Kozy była realizowana bezpłatna pomoc psychologiczna dla obywateli Ukrainy, przebywających na terenie naszej gminy. Psycholog w czasie pełnienia 20 dyżurów udzieliła 61 porad dla 27 obywateli i obywatelek Ukrainy. Psycholog pełniła dyżury 1 raz w tygodniu w biurze, w budynku Centrum Sportowo-Widowiskowego przy ul. Przecznia 3 w sąsiedztwie świetlicy działającej na potrzeby obywateli Ukrainy.
Świadczenie pieniężne, dla osób które przyjęły pod swój dach obywateli Ukrainy
40 zł/dziennie na osobę za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia – 1.087.080,00 zł.
Prowadzenie świetlicy wraz z nauką języka polskiego dla dzieci z Ukrainy, organizacja dystrybucji artykułów bytowych dla uchodźców.
Dodatkowe zadania oświatowe związane z edukacją dzieci z Ukrainy.
Pracownikom Działu Pomocy Społecznej zostały powierzone dodatkowe obowiązki związane z świadczeniami wypłacanymi dla obywateli Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym, kierowaniem spraw do sądu rodzinnego o ustanowienie opiekuna tymczasowego dla małoletnich obywateli Ukrainy przebywających w naszym kraju bez opiekuna prawnego, kontrola opiekunów tymczasowych, praca socjalna dla osób przebywających na terenie naszej gminy.
zdrowie
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże, szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, przede wszystkim ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Regularnym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programów rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniały one tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2022 r. wyniosły ponad 380 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Pozwoliło to m.in. na zapewnienie funkcjonowania Gminnego Punktu Konsultacyjnego, który udzielał profesjonalnej pomocy z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz ochrony przed przemocą w rodzinie (dyżury pełnili: Psycholog kliniczny, Radca prawny, Terapeuta uzależnień oraz Psycholog dziecięcy).
Profilaktyka zdrowotna
Gmina Kozy w 2022 r. realizowała gminny program polityki zdrowotnej w zakresie przeciwdziałania zakażeniom meningokokowym w Kozach u dzieci w wieku do 2 roku życia. Założeniem programu jest zmniejszenie liczby zakażeń oraz hospitalizacji wywołanych meningokokami wśród dzieci w wieku od 1-2 roku życia o 50 %.
W latach 2021-2022 r. przeciwko meningokokom zostało zaszczepionych 141 dzieci do ukończenia drugiego roku życia (w 2021 - 61 dzieci, w 2022 - 80 dzieci). Bezpłatnymi szczepieniami objęte były dzieci będące mieszkańcami gminy Kozy.
Zadanie realizowane było przez dwa zakłady opieki zdrowotnej: "Lekarz Twojej Rodziny", Centrum Medyczne MED-KOZ & MEDIKO.
Zadanie zostało zakończone.
Przebieg AKCJI SZCZEPIEŃ
W lutym 2022 r. stan szczepień przeciw COVID-19 w Gminie Kozy wyglądał następująco:
59,7% zaszczepionych w pełni w 2022 r.
7 825 mieszkańców zaszczepionych w pełni
Na rzecz ochrony zdrowia w 2022 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.